Showing posts with label C Language. Show all posts
Showing posts with label C Language. Show all posts

Thursday, 1 February 2018

Examples Array in C Language

1.

#include<stdio.h>
int main()
{
    int a[5],sum=0,i;
    for(i=0;i<5;i++)
    {
        printf("Enter the no.");
        scanf("%d",&a[i]);
    }
    for(i=0;i<5;i++)
    {
        sum=sum+a[i];
    }
    printf("sum=%d",sum);
}


2.

#include<stdio.h>
int main()
{
    int a[10],i;
    for(i=0;i<10;i++)
    {
        printf("Enter the no ");
        scanf("%d",&a[i]);
    }
    for(i=9;i>=0;i--)
    {
        printf("\n%d",a[i]);
    }
}


3.

#include<stdio.h>
int main()
{
    int i;
    int a[4],b[4],c[4];
    for(i=0;i<4;i++)
    {
    printf("Enter the a = ");
    scanf("%d",&a[i]);   
    }
    for(i=0;i<4;i++)
    {
    printf("Enter the b = ");
    scanf("%d",&b[i]);   
    }
    for(i=0;i<4;i++)
    {
    c[i]=a[i]+b[i];
    printf("\t%d",c[i]);
    }
}


4.

#include<stdio.h>
int main()
{
    int a[5],g=0,p,i;   
    for (i=0;i<5;i++)
    {
    printf("Enter the no = ");
    scanf("%d",&a[i]);
    }
    for(i=0;i<5;i++)
    {
        if(g<a[i])
        {
            g=a[i];
            p=i+1;
        }
    }
    printf("Greatest = %d",g);
    printf("Position of no. = %d",p);
}


5.

#include<stdio.h>
int main()
{
    int i,j;
    int a[3][4],b[3][4],c[3][4];   
    for(i=0;i<3;i++)
    {
        for(j=0;j<4;j++)
        {
        printf("Enter the a = ");
        scanf("%d",&a[i][j]);   
        }
    }
    for(i=0;i<3;i++)
    {
        for(j=0;j<4;j++)
        {
        printf("Enter the b = ");
        scanf("%d",&b[i][j]);
        }
    }   
    for(i=0;i<3;i++)
    {
        for(j=0;j<4;j++)
        {
        c[i][j]=a[i][j]+b[i][j];
        printf("\t%d",c[i][j]);
        }
        printf("\n");
    }
}


6.

#include<stdio.h>
int main()
{
    int i,j;
    int a[3][4];
    for(i=0;i<3;i++)
    {
        for(j=0;j<4;j++)
        {
        printf("Enter the no= ");
        scanf("%d",&a[i][j]);
        }
        printf("\n");
    }
    for(i=0;i<3;i++)
    {
        for(j=0;j<4;j++)
        {
            printf("\t%d",a[i][j]);
        }
        printf("\n");
    }
}

Examples Function in C Language

1.

#include<stdio.h>
int main()
{
    int power(int,int);
    int p,a,b;
    printf("Enter the no. ");
    scanf("%d",&a);
    printf("Enter The Power ");
    scanf("%d",&b);
    p=power(a,b);
    printf("p=%d",p);
}
power(int x,int y)
{
    int i,a=1;   
    for(i=1;i<=y;i++)
    {
        a=a*x;
    }
    return(a);
}


2.

#include<stdio.h>
int main()
{
    float area (float);
    float aoc,r;
    printf("Enter the circle of radius .");
    scanf("%f",&r);
    aoc=area(r);
    printf("aoc=%f",aoc);
}
area(float rad)
{
    float a,pi=3.14;
    a=pi*rad*rad;
    return(a);
}


3.

#include<stdio.h>
int main()
{
    void avg(int,int);
    int a,b;
    printf("Enter the number");
    scanf("%d%d",&a,&b);
    avg(a,b);   
}
sum(int x,int y)
{
    int z;
    z=x+y;
    return(z);
}
avg(int p,int q)
{
    float r,av;
    r=sum(p,q);
    av=r/2;
    printf("\nSum=%f",r);
    printf("\nAvg=%f",av);
}


4.

#include<stdio.h>
int main()
{
    int prime(int);
    int a;
    printf("Enter the no = ");
    scanf("%d",&a);
    prime(a);
}
prime(int a)
{
    int i,y,x=0;
    if((a==1)||(a==2))
    {
        printf("prime no");
    }
    else
    {
        for(i=2;i<a;i++)
        {
            if((a%i)==0)
            {   
                x=1;
                y=i;
                printf("\n no is divid by %d",y);
            }
        }
        if(x==1)
        {
            printf("\nThen no is not prime");
        }
        else
        {
            printf("prime no");   
        }
    }
}


5.

#include<stdio.h>
float c;
sum(float a,float b)
{
    c=a+b;
    return(c);
}
diff(float a,float b)
{
    c=a-b;
    return(c);
}
mul(float a,float b)
{
    c=a*b;
    return(c);
}
div(float a,float b)
{
    c=a/b;
    return(c);
}
mod(int a,int b)
{
    int d;
    d=a%b;
    return(d);
}
int main()
{
    int ch,d,x,y;
    float a,b;
    printf("for sum prace 1,for deffrence prace 2,for mul prace 3,for division prace 4,for modlus prace 5");
    printf("\nEnter the ch=");
    scanf("%d",&ch);
    switch(ch)
    {
    case 1:
        printf("Enter the no=");
        scanf("%f%f",&a,&b);
        c=sum(a,b);
        printf("Sum=%f",c);
        break;
    case 2:
        printf("Enter the no=");
        scanf("%f%f",&a,&b);
        c=diff(a,b);
        printf("Diff=%f",c);
        break;
    case 3:
        printf("Enter the no=");
        scanf("%f%f",&a,&b);
        c=mul(a,b);
        printf("Mul=%f",c);
        break;
    case 4:
        printf("Enter the no=");
        scanf("%f%f",&a,&b);
        c=div(a,b);
        printf("Div=%f",c);
        break;
    case 5:
        printf("Enter the no=");
        scanf("%d%d",&x,&y);
        d=mod(x,y);
        printf("Mod=%d",d);
        break;
    default:
        printf("Wrong Choice");
       
    }
}


Example Recursive Function in C Language

Write a program to calculate the factorialof a positiv intger using recursive function.

long int fact(n)
int n;
{
long int result;
if(n==0)
result=1;
else
result=n*fact(n-1);
return (result);
}
voidmain( )
{
int I;
for(i=0;i<10;i++)
{
printf(“%d\n”,i,fact(i));
}
}



Output:

0!=1
1!=1
2!=2
3!=6
4!=24
5!=120
6!=720
7!=5040
8!=40320
9!=362880
10!=3628800

Example do-While Loop in C Language

1.Write a program to evaluate the factorial value of a integer no.

#include<stdio.h>
#include<conio.h>
void main( )
{
clrscr( );
int n,i,fact=1;
printf(“enter the no”);
scanf(“%d”,&n);
i=1;
if(n>1)
do
{
fact=fact*i;
i++;
}
while(i<=n);
printf(“\n factorial value=%d”,fact);
getch( );
}

Output:

enter the no 9
factoria value=362880

2.Write a program find out the table of the intger no.

#include<stdio.h>
#include<conio.h>
void main( )
{
clrscr( );
int n,m,I;
printf(“enter the no”);
scanf(“%d”,&n);
i=1;
do
{
m=n*I;
printf(“%d%d=%d”,n,I,m);
i++;
}
while(i<=10);
getch( );
}

Output:

Enter the no 9
9*1=9
9*2=18
9*3=27
9*4=36
9*5=45
9*6=54
9*7=63
9*8=72
9*9=81
9*10=90

Example for Loop in C Language

1.Write a program to evaluate the factorial value of a integer no.

#include<stdio.h>
#include<conio.h>
void main( )
{
clrscr( );
int n,i,fact=1;
printf(“enter the no”);
scanf(“%d”,&n);
if(n>1)
for(i=1;i<=n;i++)
{
fact=fact*i;
}
printf(“\n factorial value=%d”,fact);
getch( );
}

Output:

enter the no 6
factoria value=720

2.Write a program tofind out the sum of n integer numbrs.

#include<stdio.h>
#include<conio.h>
void main( )
{
clrscr( );
int n,i,sum=0;
printf(“enter the no”);
scanf(“%d”,&n);
for(i=1;i<=n;i++)
{
sum=sum+i;
}
printf(“\n sum=%d”,sum);
getch( );
}

Output:

enter the no 20
sum=210

3.Write a program find out the table of the intger no (using for loop).

#include<stdio.h>
#include<conio.h>
void main( )
{
clrscr( );
int n,m,I;
printf(“enter the no”);
scanf(“%d”,&n);
for(i=1;I<=n;i++)
{
m=n*I;
printf(“%d%d=%d”,n,I,m);
}
while(i<=10);
getch( );
}

Output:

Enter the no 5
5*1=5
5*2=10
5*3=15
5*4=20
5*5=25
5*6=30
5*7=35
5*8=40
5*9=45
5*10=50

4.Write a program to calculates fabonacii series.

#include<stdio.h>
#include<conio.h>
void main( )
{
clrscr( );
int a=0,b=1,I,c,n;
printf(“enter the no”);
scanf(“%d”,&n);
printf(“%d”,a);
printf(“%d”,b);
printf(“%d”,b);
for(i=1;i<=n;i++)
{
C=a+b;
printf(“\t%d”,c);
a=b;
b=c;
}
printf(“\n n=%d”,n);
getch( );
}

Output:

enter the no 10
0 1 1 2 3 5 8 13 21 34 55 89 144
n=10

Example While Loop in C Language

1.Write a program to evaluate the factorial value of a integer no.


#include<stdio.h>
#include<conio.h>
void main( )
{
clrscr( );
int n,i,fact=1;
printf(“enter the no”);
scanf(“%d”,&n);
i=1;
if(n>1)
while(i<=n)
{
fact=fact*i;
i++;
}
printf(“\n factorial value=%d”,fact);
getch( );
}

Output:

enter the no 5
factoria value=120


2.Write a program tofind out the sum of n integer numbrs(using while loop).

#include<stdio.h>
#include<conio.h>
void main( )
{
clrscr( );
int n,i,sum=0;
printf(“enter the no”);
scanf(“%d”,&n);
i=1;
while(i<=n)
{
sum=sum+i;
i++;
}
printf(“\n sum=%d”,sum);
getch( );
}

Output:

enter the no 100
sum=5050

Example Switch Statement in C Language

Write a program to calculate the addition, subtraction, multiplication and division of two integer number using switch statement.

#include<stdio.h>
#include<conio.h>
void main( )
{
clrscr( );
float a,b,c;
int n;
printf(“enter the value of a,b and n”);
scanf(“%f%f%d”,&a,&b,&n);
switch(n)
{
case 1:
c=a+b;
break;
case 2:
c+a-b;
break;
case 3:
c=a*b;
break;
case 4:
c=a/b;
break;
defult:
printf(“value is not valid”);
}
Printf(“\n c=%f”,c);
getch( );
}


Output:

enter the value of a,b and n 2 4 1
c=6.00

enter the value of a,b and n 2 4 2
c=-2.00

enter the value of a,b and n 2 4 3
c=8.00

enter the value of a,b and n 2 4 4
c=2.00

enter the value of a,b and n 2 4 6

value is not valid

Example if and if-else Conditions in C Language

1.Two integer numbers are input through the keybord. Write a program find out the greater no.

#include<stdio.h>
#include<conio.h>
void main( )
{
clrscr( );
int x,y;
printf(“enter the no”);
scanf(“%d%d”,&x,&y);
if(x>y)
printf(“x is greater”);
if(y>x)
printf(“y is greater”);
getch( );
}

Output:

enter the no 20
16
x is greater
enter the no 6
8
y is greater


2.Write a program find out the no is even or odd.

#include<stdio.h>
#include<conio.h>
void main( )
{
clrscr( );
int a;
printf(“enter the no”);
scanf(“%d”,&a);
if(a%2==0)
printf(“even no”);
if(a%2!=0)
printf(“odd no”);
getch( );
}


Output:

enter the no 22
even no

enter the no 11
odd no

3.Write a program to find out year is leap year or not.

#include<stdio.h>
int main()
{
    int year;
    printf("enter the year=");
    scanf("%d",&year);
    if(year%400==0)
    {
        printf("year is leap year");
    }
    else if((year%100!=0)&&(year%4==0))
        {
        printf("year is leap year");
        }
        else
        {
        printf("year is not leap year");
        }
}   

Output:

enter the year= 2000
year is leap year

enter the year= 1999
year is not leap year


4.Three integer numbers are input through the keybord. Write a program find out the greater no.

#include<stdio.h>
#include<conio.h>
void main( )
{
clrscr( );
int x,y,z;
printf(“enter the no”);
scanf(“%d%d%d”,&x,&y,&z);
if(x>y&&x>z)
printf(“x is greater”);
if(y>z&&y>x)
printf(“y is greater”);
else
printf(“z is greater”);
getch( );
}

Output:

enter the no 6 5 4
x is greater
enter the no 7 10 6
y is greater
enter the no 100 200 201
z is greater


Example (C Language Simple Programs)


1.Write a program to calculate sum of two numbers.


#include<stdio.h>
#include<conio.h>
void main( )
{
clrscr( );
int n1,n2,sum;
printf(“enter the value of n1 and n2”);
scanf(“%d%d”,&n1,&n2);
sum=n1+n2;
printf(\n sum=%d”,sum);
getch( );
}

Out put:
enter the value of n1and n2 4
5
sum=9

2.Write a program to find out the area of circle.

#include<stdio.h>
#include<conio.h>
void main( )
{
clrscr( );
float r,aoc;
float pie=3.14;
printf(“enter the radius of a circle”);
scanf(“%f”,&r);
aoc=pie*r*r;
printf(“\n area of circle=%f”,aoc);
getch( );
}

Out put:
enter the radius of a circle 6
area of circle=113.04

3.Write a program to find the maturity value of a principal P due to the rate of compound interest r% using the formula.
Maturity=p(1+r/100)^n


#include<stdio.h>
#include<conio.h>
#include<math.h>
void main( )
{
clrscr( );
float m,p,n,r,v,s;
printf(“enter the value of principal,rate and time”);
scanf(“%f%f%f”,&p,&r,&n);
v=(1+r/100);
s=pow(v,n);
m=p*s;
printf(“\n maturity=%f”,m);
getch( );
}

Output:
enter the value of principal,rate and time
1000
6
3Maturity=1191.015869

Recursion in C Language

C language เคฎें recursion เคเค• เคเคธी process เคนोเคคी เคนै เคœिเคธเคฎें เคเค• function เค–ुเคฆ เค•ो เคนी call เค•เคฐเคคा เคนै। เคเคธा เค•िเคธी problem เค•ो small parts เคฎें divide เค•เคฐเค•े solve เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคเคธे functions เคœो เคธ्เคตเคฏं เค•ो call เค•เคฐเคคे เคนै เค‰เคจ्เคนें recursive functions เค•เคนा เคœाเคคा เคนै।
เคฎाเคจ เคฒीเคœिเคฏे เค†เคช เค•िเคธी problem เค•ो solve เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•ोเคˆ function create เค•เคฐ เคฐเคนे เคนै เค”เคฐ เค‡เคธเค•ा เคœो initial result เคนै เคตो end result เคจเคนीं เคนै। End result เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค†เคชเค•ो เค‡เคธ process เค•ो เคตाเคชเคธ repeat เค•เคฐเคจे เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนै। เคเคธी situation เคฎें เค†เคช same process execute เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค iteration เค•เคฐเคจे เค•े เคฌเคœाเคฏ เค‡เคธी function เค•ो เคถुเคฐूเค†เคคी result เค•े เคธाเคฅ call เค•เคฐเคคे เคนै। เคœเคฌ เคคเค• end result เคจเคนीं เคช्เคฐाเคช्เคค เคนो เคœाเคคा เคฏเคน process เคšเคฒเคคी เคฐเคนเคคी เคนै। End result เค•ो condition เคฆ्เคตाเคฐा determine เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। End result เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคจे เคชเคฐ เค‡เคธ process เค•ो terminate เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคฏเคฆि เค‡เคธ function เค•ो terminate เคจเคนीं เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เคคो เคฏे infinite time เคคเค• เคšเคฒเคคा เคœाเคฏेเค—ा।



The following example generates the Fibonacci series for a given number using a recursive function.

#include <stdio.h>

int fibonacci(int i) {

   if(i == 0) {
      return 0;
   }

   if(i == 1) {
      return 1;
   }
   return fibonacci(i-1) + fibonacci(i-2);
}

int  main() {

   int i;

   for (i = 0; i < 10; i++) {
      printf("%d\t\n", fibonacci(i));
   }

   return 0;
}

Function in C Language

เค•िเคธी เคญी C เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เคฎें เค•เคฎ เคธे เค•เคฎ เคเค• เคซंเค•्เคถเคจ main() เคคो เคนोเคคा เคนी เคนै เค‡เคธเค•े เค…เคฒाเคตा เค…เคจ्เคฏ เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เคฎें เค”เคฐ เคญी เคซंเค•्เคถเคจ เคนोเคคे เคนैं । เคซंเค•्เคถเคจ เคฌเคจा เค•เคฐ coding เค•เคฐเคจे เคธे เค•เคˆ เคฒाเคญ เคนोเคคे เคนैं เคœैเคธे เคเค• เคนी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคŸाเคธ्เค• เค•े เคฒिเค เคนเคฎें เคฌाเคฐ เคฌाเคฐ เค•ोเคกिंเค—  เคจเคนीं เค•เคฐเคจी เคชเฅœเคคी  เคฌเคธ เคนเคฎें เค‰เคธ เคซंเค•्เคถเคจ เค•ो เคนी เคนเคฐ เคฌाเคฐ เค•ॉเคฒ เค•เคฐเคจा เคนोเคคा เคนै | เคฌเฅœे เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เคฎें เคเคฐเคฐ เค•ी เคฌเคนुเคค เคธเคฎ्เคญाเคตเคจा เคนोเคคी เคนै เคชเคฐ เคœเคฌ เคนเคฎ เค‡เคธเคธे เค•เคˆ เค›ोเคŸे เค›ोเคŸे เคซंเค•्เคถเคจ เคฎें เคฌाँเคŸ เค•เคฐ เคฒिเค–เคคे เคนैं  เคคเคฌ เคนเคฎाเคฐी เคชเค•เฅœ เคฌเคนुเคค เค…เคš्เค›ी เคนोเคคी เคนै เค”เคฐ เค—เคฒเคคिเคฏों เค•ी เคธเคฎ्เคญाเคตเคจा เคฌเคนुเคค เค•ाเคฎ เคนोเคคी เคนै ।

Built-in Function

เคนเคฎें เคฌเคนुเคค เคธाเคฐे เคซंเค•्เคถเคจ เค•ि เค•े เคธाเคฅ เคญी เคฎिเคฒเคคे เคนैं เคœिเคจ्เคนें เคนเคฎ เคฌिเคฒ्เคŸ เค‡เคจ  เคซंเค•्เคถเคจ เค•เคนเคคे เคนैं เค‡เคจเค•ो เค…เคฒเค— เค…เคฒเค— เค•ेเคŸेเค—เคฐी เค•े เคนिเคธाเคฌ เคธे เค…เคฒเค— เค…เคฒเค— เคฒाเค‡เคฌ्เคฐेเคฐी เคซाเค‡เคฒ เคฎें เคกिเคซाเค‡เคจ เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै เคœเคฌ เคœिเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคซंเค•्เคถเคจ เค•ो เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•เคฐเคจा เคนोเคคा เคนै เค‰เคธ เค•เคŸेเค—เคฐी เค•ी เคนेเคกเคฐ เคซाเค‡เคฒ เค•ो เค…เคชเคจे เค•ोเคก เคฎें include เค•เคฐเค•े เคนเคฎ เค‰เคจ เคซंเค•्เคถเคจ เค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं । เคœैเคธे input เค”เคฐ  output เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคซंเค•्เคถเคจ เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคนเคฎें standard input and output header file include เค•เคฐเคจी เคชเฅœเคคी เคนै เค‡เคธเคฒिเค เคนเคฎ  #include <stdio.h> เคฒिเค– เค•เคฐ เค‡เคธ เคซाเค‡เคฒ เค•ो เค…เคชเคจे เค•ोเคก เคฎें เคเคก เค•เคฐ เคฒेเคคे เคนैं ।

User Defined Function

เคœो เคซंเค•्เคถเคจ เคนเคฎ เค…เคชเคจे เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เคฎें เค…เคชเคจी เคœเคฐूเคฐเคค เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคกिเคซाเค‡เคจ เค•เคฐเคคे เคนैं เคฏा เคฌเคจाเคคे เคนैं เค‰เคจ्เคนें เคฏूเคœเคฐ เคกिเคซाเค‡ंเคก เคซंเค•्เคถเคจ เค•เคนเคคे เคนैं । เคœเคฌ เคนเคฎ เคซंเค•्เคถเคจ เคกिเคซाเค‡เคจ เค•ी เคฌाเคค เค•เคฐเคคे เคนैं เคคो เคนเคฎ เคฎूเคฒ เคฐूเคช เคธे เคซंเค•्เคถเคจ เคนेเคกเคฐ เค”เคฐ เคซंเค•्เคถเคจ เคฌॉเคกी เค•ी เคฌाเคค เค•เคฐเคคे เคนैं । เคฏเคนां เคชเคฐ เคนเคฎ เคซंเค•्เคถเคจ เคธเคญी เคญाเค—ों เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคฌाเคค เค•เคฐेंเค—े । เคœैเคธे  Return type , function name , parameter เค”เคฐ  function body.

Example

int sumoftwonum(int ,int ); //function prototype

int sumoftwonum(int a,int b) { // function definition

int c=0;
c = a + b;

return c;
}

int finalsum = sumoftwonum(6,5); // function calling


function prototype – เคฏเคน เคชाเคฐ्เคŸ เคธเคฌเคธे เคŠเคชเคฐ เคฒिเค–ा เคœाเคคा เคนै เค‡เคธ เคชाเคฐ्เคŸ เคธे เค•เคฎ्เคชाเค‡เคฒเคฐ เค•ो เคฎाเคฒूเคฎ เคชเฅœเคคा เคนै เค•ि เค‡เคธ เคจाเคฎ เค•ा เคซंเค•्เคถเคจ เคจीเคšे เคกिเคซाเค‡เคจ เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै ।

function define – เค‡เคธ เคชाเคฐ्เคŸ เคฎें เคซंเค•्เคถเคจ เคฎें เค•्เคฏा เคนोเค—ा เค‡เคธเค•े เคฒिเค เค•ोเคกिंเค— เค•ी เคœाเคคी เคนै |

Explanation – เค‡เคธเคฎें sumoftwonum function name เคนै เค”เคฐ เค‰เคธเค•े เคฌाเคฆ เคฌ्เคฐैเค•ेเคŸ เคฎें เคฆो เคฌाเคฐ int เคฒिเค–ा เค—เคฏा เคนै เคœिเคธเค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนै เค•ी เค‡เคธ function เคฎें เคนเคฎें เคฆो  int value parameter เคฏा argument เค•े เคฐूเคช เคฎें เคญेเคœเคจी เคชเฅœेंเค—ी । เคฒाเค‡เคจ เคฎें เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เคญी int เคฒिเค–ा เค—เคฏा เคนै เค‡เคธเค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนै เค•ि เคฏเคน function run เคนोเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคเค• int value return เค•เคฐेเค—ा ।


function call – เค‡เคธ เคชाเคฐ्เคŸ เคฎें เคซंเค•्เคถเคจ เค•ो เค•ॉเคฒ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เคฏा เคนเคฎ เคฏे เคญी เค•เคน เคธเค•เคคे เคนैं เค•ी เค‡เคธी เคธ्เคŸेเคŸเคฎेंเคŸ เค•े เคฌाเคฆ เคนी เคซंเค•्เคถเคจ เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคจा เคถुเคฐू เค•เคฐเคคा เคนै ।

Function เคฎें เคฆो เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े Parameters เคนोเคคे เคนै |

1.Formal Parameter
2.Actual Parameter

1.Formal Parameter

เคœो parameter function เค•े declaration เคฎें เค”เคฐ definition เคฎें เคฒिเค–े เคœाเคคे เคนै, เค‰เคธे Formal Parameter เค•เคนเคคे เคนै |

for eg.

void swap(int x, int y); // Formal Parameters
int main(){
int a=2; b=10
swap (a, b)
}
void swap (int x, int y){    //Formal Parameters
------------
------------
}

2.Actual Parameter

เคœो parameter function call เคฎें เคฒिเค–े เคœाเคคे เคนै, เค‰เคธे Actual Parameter เค•เคนเคคे เคนै |

for eg.

void swap(int x, int y);
int main(){
int a=2; b=10
swap (a, b)    //Actual Parameter
}
void swap (int x, int y){
------------
------------
}

Function Calling เค•े เคฆो เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนै |

1.Call By Value
2.Call By Reference


1. Call By Value

Call By Value เคฎें Variable เค•े value เค•ो parameter เค•े เคฐूเคช เคธे function เค•ो pass เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै | เค”เคฐ Actual Parameter เค•ी value Formal Parameter เคชเคฐ copy เค•ी เคœाเคคी เคนै  |

for eg.
void swap(int x, int y);

int main(){
   
int a = 2, b = 10;
printf("Before Swapping  a = %d and b = %d\n", a, b);
swap(a, b);
}
void swap(int x, int y)
{
int temp;
temp = x;
x = y;
y = temp;
printf("After Swapping a = %d and b = %d", x, y);
}


เคฏเคนाँ เคชเคฐ Program เคฎें variable 'a' เค”เคฐ 'b' function 'swap' เค•ो pass เค•िเคฏे เค—เค เคนै | เคฏเคนाँ เคชเคฐ 'a' เค”เคฐ 'b' เค•ी values 'x' เค”เคฐ 'y' variable เคชเคฐ copy เค•ी เคœाเคคी เคนै |
 
2. Call By Reference
 

Call By Reference เคฎें Variable เค•े address เค•ो parameter เค•े เคฐूเคช เคธे function เค•ो pass เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै | เค”เคฐ Actual Parameter เค•ी value Formal Parameter เคชเคฐ copy เคจเคนीं เค•ी เคœाเคคी เคนै  |


for eg.

void swap(int *x, int *y);

int main(){
   
int a = 2, b = 10;
printf("Before Swapping  a = %d and b = %d\n", a, b);
swap(&a, &b);
}
void swap(int *x, int *y)
{
int temp;
temp = *x;
*x = *y;
*y = temp;
printf("After Swapping a = %d and b = %d", *x, *y);
}


เคฏเคนाँ เคชเคฐ Program เคฎें variable 'a' เค”เคฐ 'b' เค•े address เค•ो function 'swap' เค•ो pass เค•िเคฏा  เค—เคฏा เคนै | เคฏเคนाँ เคชเคฐ 'a' เค”เคฐ 'b' เค•ी values 'x' เค”เคฐ 'y' variable เคชเคฐ copy เคจเคนीं เค•ी เคœाเคคी เคนै |
 

String in C Language

Strings characters เค•ा เคธเคฎूเคน เคนोเคคा เคนै | Strings One-dimensional array เคนोเคคा เคนै, เคœिเคธเคฎे เคธिเคฐ्เคซ characters เคนोเคคे เคนै | String เค•ा เค†เค–िเคฐी character 'NULL'(\0) เคนोเคคा เคนै | เค…เค—เคฐ เคชूเคฐा string เคฒिเค–เคจा เคนो เคคो เค‰เคธे double quotes ( " " ) เคฎें เคฒिเค–ा เคœाเคคा เคนै | เค…เค—เคฐ เคเค•-เคเค• character เค•ो เคฒिเค–เคจा เคนो เคคो เค‰เคธे single quotes ( ' ' ) เคฎें เคฒिเค–ा เคœाเคคा เคนै | String เค•ा data type character (char) เคนोเคคा เคนै 

Example for Single Character String

char str1[6] = {'H', 'e', 'l', 'l', 'o', '\0'}; 

Example for Multiple Character String

char str2[6] = "Hello"; 

String Working with size (sizeof)

Program เคฎें เคนเคฐ เคเค• String เค•े initialization เคฎें เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— size เคนै | เคฆिเค เคนुเค array เค•े size เค•ी memory allocate เค•ी เคœाเคคी เคนै | เค…เค—เคฐ Array เค•ा size เคจเคนीं เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคคो เคœिเคคเคจी size string เค•ी เคนै เค‰เคคเคจी size array allocate เค•เคฐเคคा เคนै |


String Library Functions

เค‡เคจ Functions เค•ो Program เคฎें เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•เคฐเคจा เคนो เคคो string.h เคฏा strings.h เค‡เคจ header file เค•ो include เค•เคฐเคจा เคชเฅœเคคा เคนै |


String FunctionDescription
strcatเคเค• String เคธे เคฆूเคธเคฐे String เค•ो เคœोเฅœा เคœाเคคा เคนै |
strchrเคฆिเค เคนुเค string เคธे เคเค• character เค•ा เคชเคนเคฒा occurrence เค•े เค†เค—े เค•ा string pointer เค•ो return เค•เคฐเคคा เคนै |
strcmpเคฆो String เค•ो Compare เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै | เคฏे case-sensetive เคนै |
strcmpiเคฆो String เค•ो Compare เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै | เคฏे case-sensetive เคจเคนीं เคนै |
strcpyเคเค• string เค•ो เคฆूเคธเคฐे string เคฎें copy เค•เคฐเคคा เคนै |
strdupString เค•ा duplicate เคฌเคจाเคคा เคนै |
strlenString เค•ी Length เคจिเค•ाเคฒी เคœाเคคी เคนै |
strlwrUppercase เค•े Characters เค•ो Lowercase เคฎें convert เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै |
strncatเคฆिเค เคนुเค number เค•े เคœिเคคเคจे character เคนै เค‰เคจเคธे String เค•ो เคœोเฅœा เคœाเคคा เคนै |
strncpyเคฆिเค เคนुเค number เค•े เคœिเคคเคจे character เคเค• string เคธे เคฆूเคธเคฐे string เคฎें copy เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै |
strnsetเคฆिเค เคนुเค number เค”เคฐ เคฆिเค เคนुเค character เค•े เคนिเคธाเคฌ เคธे string เค•ो replace เค•เคฐเคคा เคนै |
strrchrเคฆिเค เคนुเค string เคธे เคเค• character เค•ा เค†เค–िเคฐी occurrence เค•े เค†เค—े เค•ा string pointer เค•ो return เค•เคฐเคคा เคนै |
strrevString เค•ो เค‰เคฒเคŸी เคฆिเคถा เคธे print เค•เคฐเคคा เคนै |
strrstrเคฆिเค เคนुเค String เค•ा เค†เค–िเคฐी string occurrence เค•े เค†เค—े เค•ा string pointer เค•ो return เค•เคฐเคคा เคนै |
strsetเคฆिเค เคนुเค character เคธे เคชूเคฐे string เค•ो replace เค•เคฐเคคा เคนै |
strstrเคฆिเค เคนुเค String เค•ा เคชเคนเคฒा string occurrence เค•े เค†เค—े เค•ा string pointer เค•ो return เค•เคฐเคคा เคนै |
struprLowercase เค•े Characters เค•ो Uppercase เคฎें convert เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै |

strcat() - String Function

strcat เคฏे String เค•ा เคเค• Function เคนै | เคเค• String เคธे เคฆूเคธเคฐे String เค•ो เคœोเฅœा เคœाเคคा เคนै |
 
Syntax for strcat()

strcat(destination_string, source_string);

strchr() - String Function

เคฆिเค เคนुเค string เคธे เคเค• character เค•ा เคชเคนเคฒा occurrence เค•े เค†เค—े เค•ा string pointer เค•ो return เค•เคฐเคคा เคนै |

Syntax for strchr()

strchr(string, int character);

string - เคฏे เคเค• normal string เคนै |
int character - เคฏे เคฆिเค เคนुเค string เคฎें เคธे เคฆिเค เคนुเค character เค•ा เคชเคนเคฒा occurrence เค•े เค†เค—े เค•ा string pointer เค•ो return เค•เคฐเคคा เคนै |
เค…เค—เคฐ เคฆिเคฏा เคนुเค† character string เค•ो เคจเคนीं เคฎिเคฒเคคा เคคो เคตो NULL character return เค•เคฐเคคा เคนै |

strcmp() - String Function

เคฆो String เค•ो Compare เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै | เคฏे case-sensetive เคนै |

Syntax for strcmp()

strcmp(string1, string2);

string1 -เคฏे เคตो String เคนै เคœिเคธเค•े เคธाเคฅ String2 เค•ो Compare เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै |
string2 - เคฏे เคตो String เคนै เคœिเคธเค•े เคธाเคฅ String1 เค•ो Compare เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै |
เค…เค—เคฐ เคฆोเคจों string เคเค• เคœैเคธे เคนोเคคे เคนै เคคो เคฏे '0' return เค•เคฐเคคा เคนै |เค…เค—เคฐ เคฆोเคจों string เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคนोเคคे เคนै เคคो '1' เคฏा '-1' return เค•เคฐเคคा เคนै |

strcmpi() - String Function

เคฆो String เค•ो Compare เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै | เคฏे case-sensetive เคจเคนीं เคนै |

Syntax for strcmpi()

strcmpi(string1, string2);

string1 - เคฏे เคตो String เคนै เคœिเคธเค•े เคธाเคฅ String2 เค•ो Compare เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै |
string2 - เคฏे เคตो String เคนै เคœिเคธเค•े เคธाเคฅ String1 เค•ो Compare เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै |
เค…เค—เคฐ เคฆोเคจों string เคเค• เคœैเคธे เคนोเคคे เคนै เคคो เคฏे '0' return เค•เคฐเคคा เคนै |เค…เค—เคฐ เคฆोเคจों string เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคนोเคคे เคนै เคคो '1' เคฏा '-1' return เค•เคฐเคคा เคนै |

strcpy() - String Function

เคฆो String เค•ो Compare เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै | เคฏे case-sensetive เคจเคนीं เคนै |

Syntax for strcpy()

strcpy(destination_string, source_string);

destination_string - เคฏे เคตो parameter เคนै เคœिเคธเคชเคฐ source เค•े string เค•ी value copy เค•ी เคœाเคคी เคนै | เค…เค—เคฐ destination string เคชเคฐ เค•ोเคˆ value เคญी เคนो เคคो เคตो overwrite เคนो เคœाเคคी เคนै |
source_string - เคฏे เคตो parameter เคนै เคœिเคธเค•ी value destination เคชเคฐ copy เค•ी เคœाเคคी เคนै |

strdup() - String Function

String เค•ा duplicate เคฌเคจाเคคा เคนै |

Syntax for strdup()

strdup(string);

string - เคฏे String เคนै เคœिเคธเค•ा duplicate เคฌเคจाเคฏा เคœाเคคा เคนै |


strlen() - String Function

String เค•ी Length เคจिเค•ाเคฒी เคœाเคคी เคนै |

Syntax for strlen()

strlen(string);

string - เคฏे เคเค• normal string เคนै, เคœिเคธเค•ी length เคจिเค•เคฒी เคœाเคคी เคนै |
strlen เคธे เคจिเค•เคฒा เคนुเค† output integer value เคนी เคนोเคคी เคนै ,เคฏे เค•िเคธी เคฆूเคธเคฐे integer variable เคฎें เคญी store เค•เคฐเค•े เคฐเค– เคธเค•เคคे เคนै |

strlwr() - String Function

Uppercase เค•े Characters เค•ो Lowercase เคฎें convert เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै |

Syntax for strlwr()

strlwr(string);

string - เคฏे เคตो string เคนै เคœिเคธเค•ो lowercase เคฎें convert เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै |

strncat() - String Function

เคฆिเค เคนुเค number เค•े เคœिเคคเคจे character เคนै เค‰เคจเคธे String เค•ो เคœोเฅœा เคœाเคคा เคนै |

Syntax for strncat()

strncat(destination_string, source_string, size_t num);

destination_string - เคฏे เคตो string เคœिเคธเค•े เคธाเคฅ source string เค•ो เคœोเฅœा เคœाเคคा เคนै |
source_string - เคฏे เคตो string เคœिเคธเค•े เคธाเคฅ destination string เค•ो เคฌाเคฆ เคฎें เคœोเฅœा เคœाเคคा เคนै |
size_t num - เคฏเคนाँ เคชเคฐ เคœो integer value เคฆी เคœाเคคी เคนै เค‰เคคเคจे character เคตो source string เคธे เคฒेเคคा เคนै |

strncpy() - String Function

เคฆिเค เคนुเค number เค•े เคœिเคคเคจे character เคเค• string เคธे เคฆूเคธเคฐे string เคฎें copy เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै |

Syntax for strncpy()

strncpy(destination_string, source_string, size_t num);

destination_string - เคฏे เคตो parameter เคนै เคœिเคธเคชเคฐ source เค•े string เค•ी value copy เค•ी เคœाเคคी เคนै | เค…เค—เคฐ destination string เคชเคฐ เค•ोเคˆ value เคญी เคนो เคคो เคตो overwrite เคนो เคœाเคคी เคนै |
source_string - เคฏे เคตो parameter เคนै เคœिเคธเค•ी value destination เคชเคฐ copy เค•ी เคœाเคคी เคนै |
size_t num - เคฏเคนाँ เคชเคฐ เคœो integer value เคฆी เคœाเคคी เคนै เค‰เคคเคจे character เคตो destination string เคธे เคฒेเค•เคฐ source string เคชเคฐ copy เค•เคฐ เคฆेเคคा เคนै |

strnset() - String Function

เคฆिเค เคนुเค number เค”เคฐ เคฆिเค เคนुเค character เค•े เคนिเคธाเคฌ เคธे string เค•ो replace เค•เคฐเคคा เคนै |

Syntax for strnset()

strnset(string, char ch, int c);

destination_string - เคฏे เคเค• normal string เคนै |
char ch - เคฏे เคตो character เคนै เคœिเคธเคธे string เค•े เคนเคฐ character เค•ो replace เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै |
int c - เคฏเคนाँ เคชเคฐ เคœिเคคเคจा number เคนै เค‰เคคเคจे character string เคธे replace เค•िเคฏा เคœाเคคे เคนै |

strrchr() - String Function

เคฆिเค เคนुเค string เคธे เคเค• character เค•ा เค†เค–िเคฐी occurrence เค•े เค†เค—े เค•ा string pointer เค•ो return เค•เคฐเคคा เคนै |

Syntax for strrchr()

strrchr(string, int character);

string - เคฏे เคเค• normal string เคนै |
int character - เคฏे เคตो character เคนै เคœिเคธเค•ा เค†เค–िเคฐी occurrence เค•े เค†เค—े เค•ा string pointer เค•ो return เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै |


strrev() - String Function

String เค•ो เค‰เคฒเคŸी เคฆिเคถा เคธे print เค•เคฐเคคा เคนै |

Syntax for strrev()

strrev(string);

string - เคฏे เคเค• normal string เคนै |

strrstr() - String Function

เคฆिเค เคนुเค String เค•ा เค†เค–िเคฐी string occurrence เค•े เค†เค—े เค•ा string pointer เค•ो return เค•เคฐเคคा เคนै |

Syntax for strrstr()

strrstr(string1, string2);

string1 - เคฏे เคเค• normal string เคนै |
string2 - string1 เคฎें เคธे เคฏे string find เค•เคฐเค•े เค‰เคธเค•ा เค†เค–िเคฐी occurrence pointer เค•ो return เค•เคฐเคคा เคนै |

strset() - String Function

เคฆिเค เคนुเค String เค•ा เค†เค–िเคฐी string occurrence เค•े เค†เค—े เค•ा string pointer เค•ो return เค•เคฐเคคा เคนै |

Syntax for strset()

strset(string, int character);

string - เคฏे เคเค• normal string เคนै |
int character - เคฏे เคเค•-เคเค• character เค•เคฐเค•े เคธเคญी characters เค•ो replace เค•เคฐ เคฆेเคคा เคนै |

strstr() - String Function

เคฆिเค เคนुเค String เค•ा เค†เค–िเคฐी string occurrence เค•े เค†เค—े เค•ा string pointer เค•ो return เค•เคฐเคคा เคนै |

Syntax for strstr()

strstr(string1, string2);

string - เคฏे เคเค• normal string เคนै |
int character - string1 เคฎें เคธे เคฏे string find เค•เคฐเค•े เค‰เคธเค•ा เคชเคนเคฒा occurrence pointer เค•ो return เค•เคฐเคคा เคนै |

strupr() - String Function

Lowercase เค•े Characters เค•ो Uppercase เคฎें convert เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै |

Syntax for strupr()

strupr(string);

string - เคฏे เคตो string เคนै เคœिเคธเค•ो Uppercase เคฎें convert เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै |

Array in C Language

Array เคเค• non-primitive เคคเคฅा linear เคกेเคŸा เคธ्เคŸ्เคฐเค•्เคšเคฐ เคนै เคœो เค•ि เคเค•เคธเคฎाเคจ(similar) เคกेเคŸा items เค•ा เคธเคฎूเคน เคนोเคคा เคนै, เค…เคฐ्เคฅाเคค เคฏเคน เคธिเคฐ्เคซ เคเค• เคนी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคกेเคŸा เค•ो เคนी เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐेเค—ा( เคฏा เคคो เคฏเคน เคธिเคฐ्เคซ เคธเคญी integer เคกेเคŸा เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐेเค—ा เคฏा เคซिเคฐ เคธเคญी floating point เค•ो)। Array เคกेเคŸा เคธ्เคŸ्เคฐเค•्เคšเคฐ เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคกेเคŸा เค‘เคฌ्เคœेเค•्เคŸ्เคธ เค•े เคธเคฎूเคน เค•ो เคธंเค—्เคฐเคนिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। Array เคเค• static เคกेเคŸा เคธ्เคŸ्เคฐเค•्เคšเคฐ เคนै เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคนเคฎ เค•ेเคตเคฒ compile time เคฎें เคนी เคฎेเคฎोเคฐी เค•ो allocate เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै เค”เคฐ เค‡เคธे run-time เคฎें เคฌเคฆเคฒ เคจเคนी เคธเค•เคคे |

Array เค•े เคฆो เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคนै :- 
1. Single/One Dimensional Array 
2. Two/Multi Dimensional Array 

 1. Single/One Dimensional Array 

Single/One Dimensional Array เคเค• เคเคธा Data Structure เคนोเคคा เคนै, เคœिเคธเคฎें เคเค• เคนी Data Type เค•े n Data Items เคเค• List เค•े เคฐूเคช เคฎें Store เคนो เคธเค•เคคे เคนैं, เคœเคฌเค•ि n Array เค•ी Size เค•ो Define เค•เคฐเคคा เคนै। เคฏเคฆि เค•िเคธी Array เค•ी Size n เคนो เคต n เค•ा เคฎाเคจ 10 เคนो เคคो เค‰เคธ Array เคฎें เคนเคฎ เค•ेเคตเคฒ เคฆเคธ Data Items Store เค•เคฐเค•े เคฐเค– เคธเค•เคคे เคนैं। Array เค•े เคนเคฐ Item เค•ो เค‰เคธเค•े Index Number เคธे Access เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค•िเคธी Array เค•ा เคช्เคฐเคฅเคฎ Item เคนเคฎेंเคถा Index Number 0 เคชเคฐ Store เคนोเคคा เคนै เค”เคฐ Array เค•ा เค…เคจ्เคคिเคฎ Item เคนเคฎेंเคถा Index Number n-1 เคชเคฐ Store เคนोเคคा เคนै। เค•िเคธी Array เค•े Index Number 0 เค•ो Array เค•ा Lower Bound เค”เคฐ Index Number n-1 เค•ो Array เค•ा Upper Bound เค•เคนเคคे เคนैं। 

Syntax for Single Dimensional Array Declaration :-

data_type array_name[size_of_array]; 

 for eg. int arr[5]; 

 Syntax for Single Dimensional Array Initialization :-

data_type array_name[size_of_array] = {value1, value2,...,value n}; 

for eg. int arr[5] = {1, 2, 3, 4, 5};

2. Two/Multi Dimensional Array :-

เคฏเคฆि เค•िเคธी Array เค•ो Declare เค•เคฐเคคे เคธเคฎเคฏ เคเค• เค•े เคฌเคœाเคฏ เคฆो Brackets เคฎें Array เค•ी Size เค•ो Define เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคœाเค, เคคो เคฏเคน เคเค• Two Dimensional Array เคฌเคจ เคœाเคคा เคนै, เค”เคฐ เคฏเคฆि Array เค•ी Size เค•ो เคฆो เคธे เค…เคงिเค• Brackets เคฎें เคฆे เคฆिเคฏा เคœाเค เคคो เคฏเคน Multi Dimensional Array Declare เคนो เคœाเคคा เคนै। เคœเคฌ Array เค•ो Declare เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै, เคคเคฌ เคตเคน Memory เคฎें เคตเคนीं เคœाเค•เคฐ Store เคนोเคคा เคนै, เคœเคนां เค‰เคธเคฎें Define เค•ी เค—เคˆ เคชूเคฐी เคœเค—เคน เค‰เคธे เค•्เคฐเคฎ เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เคนो เคœाเค। เคœเคฌ เคนเคฎें เค•ोเคˆ Table เคฏा เคธाเคฐเคฃी Memory เคฎें Store เค•เคฐเคจी เคนोเคคी เคนै, เคคเคฌ เคนเคฎ Two Dimensional Array เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนैं। เค‡เคธเคฎें เคเค• Dimension Row เค•ी เคต เคฆूเคธเคฐी Dimension Column เค•ी เคนोเคคी เคนै 

Student/SubHindiEnglishScience
Student1544675
Student2656466
Student3755655

เคฏเคฆि เคนเคฎ เค‡เคธे เค•िเคธी Array เคฎें Store เค•เคฐเคจा เคšाเคนें เคคो เค‰เคธ Array เคฎें เคฏे เคฎाเคจ เคตिเคญिเคจ्เคจ Memory Locations เคชเคฐ เคจिเคฎ्เคจाเคจुเคธाเคฐ Store เคนोंเค—े เคต เค‡เคจ्เคนे เคจिเคฎ्เคจाเคจुเคธाเคฐ Index Numbers เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोंเค—े เคœिเคจเคธे เค‡เคจเค•ी เคชเคนเคšाเคจ เคนोเค—ी

0,00,10,2
1,01,11,2
2,02,12,2

เค‡เคธเคฎें เคช्เคฐเคฅเคฎ เคตिเคงाเคฐ्เคฅी เค•े Hindi เค•े เค…ंเค• 54 Memory Location เค•े Index Number 0,0 เคชเคฐ Store เคนोंเค—े। English เค•े เค…ंเค• 0,1 Location เคต Science เค•े เค…ंเค• 0,2 Location เคชเคฐ Store เคนोंเค—े। เค‡เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฆूเคธเคฐे เคตिเคงाเคฐ्เคฅी เค•े Hindi เค•े เค…ंเค• Memory เคฎें 1,0 Index Number เค•े Location เคชเคฐ, English เค•े เค…ंเค• 1,1 Location เคชเคฐ เคต Science เค•े เค…ंเค• 1,2 Location เคชเคฐ Store เคนोंเค—े। 

Syntax for two Dimensional Array Declaration :-

Data_Type Array_Name [Row Size][Column Size];

Multi Dimensional Array เค•ो เคญी เค‡เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธे Declare เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนैं เค”เคฐ เค‰เคธเคฎें Store เคนोเคจे เคตाเคฒे Elements เค•ी เคธंเค–्‍เคฏा เค‰เคจเค•ी Define เค•ी เค—เคˆ เค•ुเคฒ Brackets เค•ी Size เค•े เค—ुเคฃเคจเคซเคฒ เค•े เคฌเคฐाเคฌเคฐ เคนोเคคी เคนै। เคฎाเคจा เคนเคฎ เคเค• Multi Dimensional Array เคจिเคฎ्เคจाเคจुเคธाเคฐ Declare เค•เคฐเคคे เคนैं: int x [2][2][3]; เคคो เคฏเคน Statement Memory เคฎें เค•ुเคฒ 2 X 2 X 3 = 12 Element Store เค•เคฐ เคธเค•ेเค—ा

Looping Statement in C Language

เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎिंเค— เคฎें เคฌเคนुเคค เคฌाเคฐ เคเคธी เคธ्เคฅिเคคि เค†เคคी เคนै เคœเคฌ เค•ोเคก เคฎें เค•िเคธी เคฒाเค‡เคจ เค•ो เคฏा เค•ुเค› เคฒाเคˆเคจ เค•ो เคฌाเคฐ เคฌाเคฐ เคฐเคจ เค•เคฐाเคจे เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคชเฅœเคคी เคนै । เคเคธी เคธ्เคฅिเคคि เคฎें เคนเคฎ เคฒूเคช เค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•เคฐเคคे เคนैं । เคฒूเคช เคญी เคเค• เคคเคฐเคน เค•ा เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎिंเค— เคธ्เคŸेเคŸเคฎेंเคŸ เคนै । เคฒूเคช เคฒเค—เคคे เคธเคฎเคฏ เค•ुเค› เคฌाเคคें เคง्เคฏाเคจ เคฆेเคจे เค•ी เคนोเคคी เคนैं । เคœैเคธे เคฒूเคช เคฎें เค•िเคจ เคฒाเค‡เคจ เค•ो เคฌाเคฐ เคฌाเคฐ เคฐเคจ เค•เคฐเคจा เคนै เค”เคฐ เค•िเคคเคจी เคฌाเคฐ เคฐเคจ เค•เคฐเคจा เคนै ।

เคฒूเคช เค•े เคฒिเค  C เคฎें  for , while เค”เคฐ do – while  เคฒूเคช เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•िเคฏे เคœाเคคे เคนैं ।

เค•िเคธी เคญी เคฒूเคช เคธ्เคŸेเคŸเคฎेंเคŸ เค•े เคคीเคจ เคญाเค— เคนोเคคे เคนैं เค”เคฐ เคฒूเคช เค•ाเค‰ंเคŸเคฐ เค‡เคธ เคธंเค–्เคฏा เค•ो เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เค•เคฐเคคा เคนै เค•ी เคฒूเคช เค•िเคคเคจी เคฌाเคฐ เคšเคฒेเค—ा । เคชเคนเคฒे เคญाเค— เคฎें เคนเคฎ เคฒूเคช เค•ाเค‰ंเคŸเคฐ เค•ो เค‡เคจिเคถिเคฏเคฒाเค‡เฅ› เค•เคฐเคคे เคนैं เค”เคฐ เค‡เคธเค•े เคฆूเคธเคฐे เคญाเค— เคฎें เคนเคฎ เคšेเค• เค•เคฐเคคे เคนैं เค•ी เคฒूเคช เค…เคชเคจी เค…ंเคคिเคฎ  เคฏा เคฒूเคช เฅ™เคคเคฎ เค•เคฐเคจे เค•ंเคกीเคถเคจ   เคฎें  เคชเคนुँเคš เค—เคฏा เคนै เค•ी เคจเคนीं  เค”เคฐ เคฏเคฆि เคจเคนीं เคคो เคนเคฎ เคฒूเคช เค•ाเค‰ंเคŸเคฐ เค•ी เคตैเคฒ्เคฏू เค•ो เคฅोเฅœा เคฌเฅा เคฏा เค˜เคŸा ( เคฒूเคช เค•े เคคीเคธเคฐे เคชाเคฐ्เคŸ เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ ) เคฆेเคคे เคนैं ।

1. for Loop :-

เคฏเคน เคธเคฐ्เคตाเคงिเค• เคช्เคฐเคฏोเค— เคนोเคจे เคตाเคฒा Loop เคนै। เค‡เคธ Loop เคฎें “C” เค•े for Key Word เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคนोเคคा เคนै। เค‡เคธ Loop เค•ी เคตिเคถेเคทเคคा เคฏเคน เคนै, เค•ि เค‡เคธเค•े เคœिเคคเคจे เคญी Statement เคนोเคคे เคนैं, เค‰เคจ्เคนे for Loop เคฒिเค–เคจे เค•े เคฌाเคฆ เค‰เคธเค•े เคจीเคšे เคฎंเคเคฒे เค•ोเคท्‍เค เค• เค•े เคเค• Block เคฎें เคฒिเค–ा เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เคฏे Statements Block เคคเคญी Execute เคนोเคคा เคนै, เคœเคฌ for Condition เคธเคค्‍เคฏ เคนोเคคी เคนै।

Syntax :-
    
 for( Initial Part; Conditional Part; Step Size Part)
      {
            Statements Block;
      }

เคœเคฌ for Loop เค•ा Execution เคนोเคคा เคนै, เคคो เคธเคฐ्เคตเคช्เคฐเคฅเคฎ Loop เค•ा Variable Initialize เคนोเคคा เคนै เค”เคฐ เคซिเคฐ Condition Check เคนोเคคी เคนै। เคฏเคฆि Condition เคธเคค्‍เคฏ เคนोเคคी เคนै, เคคो Program Control for Loop เค•े Statement Block เคฎें เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เคตเคนां เค•े Statements เค•ा Execution เค•เคฐเคคा เคนै। เคœเคฌ For Loop Statement Block เค•े เคธเคญी Statements เค•ा Execution เค•เคฐ เคฆेเคคा เคนै เคคो Block เคธे เคฌाเคนเคฐ เค†เคจे เคธे เคชเคนเคฒे Loop เค•े Step Size Part เค•ा Execution เค•เคฐเคคा เคนै เค”เคฐ เคฌเคคाเคˆ เค—เคˆ Size เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ Variable เค•ा เคฎाเคจ Increment เคฏा Decrements เค•เคฐเคคा เคนै। เคซिเคฐ เคตाเคชเคธ Condition Check เค•เคฐเคคा เคนै เคฏเคฆि Condition เคธเคค्‍เคฏ เคนोเคคी เคนै เคคो เคตाเคชเคธ Statement Block เคฎें เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เคธเคญी Statements เค•ा Execution เค•เคฐเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคตाเคชเคธ Step Size Part เค•ा Execution เค•เคฐเคคा เคนै। เคฏे เค•्เคฐเคฎ เคคเคฌ เคคเค• เคšเคฒเคคा เคฐเคนเคคा เคนै เคœเคฌ เคคเค• เค•ि for Loop เค•ी Condition เคธเคค्‍เคฏ เคฐเคนเคคी เคนै। Loop เค•ा Initialization เค•ेเคตเคฒ เคเค• เคฌाเคฐ เคนी เคนोเคคा เคนै เคœเคฌ เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ Program Control For Loop เคฎें เคช्เคฐเคตेเคถ เค•เคฐเคคा เคนै। for Loop เค•ा Execution เคนเคฎेंเคถा เค‡เคธी เค•्เคฐเคฎ เคฎें เคนोเคคा เคนै।

2. while Loop :-

for Loop เค•ी เคคเคฐเคน เคฏเคน เคญी เค•िเคธी Statement เค•े เคฆोเคนเคฐाเคจ เค•ा เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคा เคนै, เคฒेเค•िเคจ เคซिเคฐ เคญी เคฏเคน for Loop เคธे เค•ाเคซी เค…เคฒเค— เคนै। เค‡เคธ Loop เคฎें “C” เค•े Keyword while เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। while Loop เคฎें while เค•ोเคท्‍เค เค• เคฎें เค•ेเคตเคฒ Condition เคฆी เคœाเคคी เคนै।
Variable เค•ा เคช्เคฐाเคฐเคฎ्เคญिเค• เคฎाเคจ เคต Step Size while เค•े เค•ोเคท्‍เค เค• เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคจเคนीं เคนोเคคे เคนैं, เคฌเคฒ्เค•ि Variable เค•ा เคช्เคฐाเคฐเคฎ्เคญिเค• เคฎाเคจ while Loop เค•ो เคถुเคฐू เค•เคฐเคจे เคธे เคชเคนเคฒे เคนी Declare เคต Initialize เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ Loop เค•ी Step Size while Condition เค•े Statement Block เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคนोเคคी เคนै।

Syntax :-
   
Variable Declaration;
Value Initialization;

while(Condition )
{
  Statement Block;
  Step Size;
}
Statement 1;

while Statement เค•े เค•ोเคท्‍เค เค• เค•े เคฌाเคฆ เค•เคญी เคญी Semi Colon (;) เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคจเคนीं เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคนเคฎें Loop เคšเคฒाเคจे เคตाเคฒे Variable เค•ो เคช्เคฐाเคฐเคฎ्เคญिเค• เคฎाเคจ เคฆेเคจा เคนोเคคा เคนै। เคฏเคน เค•ाเคฎ while Loop เค•े เคฌाเคนเคฐ เคนी เค•เคฐ เคฒिเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคœเคฌ Program Control, while Loop เคฎें เคช्เคฐเคตेเคถ เค•เคฐเคคा เคนै เคคो Program Control, Condition Check เค•เคฐเคคा เคนै। เคฏเคฆि Condition เคธเคค्‍เคฏ เคนोเคคी เคนै เคคो Program Control while Loop เค•े Statement Block เคฎें เคช्เคฐเคตेเคถ เค•เคฐเคคा เคนै เค”เคฐ Statement Block เค•ा Execution เค•เคฐเคคा เคนै। Execution เค•े เคฌाเคฆ Statement Size เคคเคฏ เค•เคฐเคคा เคนै, เคฏाเคจी Loop เค•े Variable เค•ा เคฎाเคจ เคœเคฐूเคฐเคค เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ Increment เคฏा Decrement เค•เคฐเคคा เคนै। เคฏเคน เค•्เคฐเคฎ เคคเคฌ เคคเค• เคšเคฒเคคा เคฐเคนเคคा เคนै เคœเคฌ เคคเค• เค•ि while Condition เค…เคธเคค्‍เคฏ เคจเคนीं เคนो เคœाเคคी เคนै। เคฏเคฆि Condition เคธเคค्‍เคฏ เคจเคนीं เคนोเคคी เคนै เคคो Program Control while Loop เค•े Statement Block เคฎें เคช्เคฐเคตेเคถ เคจเคนीं เค•เคฐเคคा, เคฌเคฒ्เค•ि เคธीเคงे เคนी Statement 1 เคชเคฐ เคšเคฒा เคœाเคคा เคนै।

2. do-while Loop :-

เคฏเคน “C” เคฎें เคช्เคฐเคฏोเค— เคนोเคจे เคตाเคฒा เคคीเคธเคฐा เคต เค…เคจ्เคคिเคฎ Loop เคนै। เค‡เคธเคฎें เคญी เค…เคจ्‍เคฏ Loop เค•ी เคคเคฐเคน เคนी เคคीเคจों เค†เคงाเคฐเคญूเคค Statements เค•ी เคœเคฐूเคฐเคค เคนोเคคी เคนै เคฏाเคจी Loop เค•े Variable เค•ा เคช्เคฐाเคฐเคฎ्เคญिเค• เคฎाเคจ, เค…เคจ्เคคिเคฎ เคฎाเคจ เคต Step Size. เค‡เคธ Loop เค•ी เคตिเคถेเคทเคคा เคฏे เคนै เค•ि เค‡เคธ เคฎें Check เคนोเคจे เคตाเคฒी Condition Loop เค•े เค…ंเคค เคฎें Check เคนोเคคी เคนै। เคฏाเคจी เคœเคฌ เคนเคฎें เคเคธी เคœเคฐूเคฐเคค เคนो เค•ि เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เคฎें Loop เค•े Statement เคฏा Statement Block เค•ा Execution เค•เคฎ เคธे เค•เคฎ เคเค• เคฌाเคฐ เคคो เค•เคฐเคจा เคนी เคนो, เคคเคฌ เคนเคฎ เค‡เคธ Loop เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนैं।

Syntax :-
   
Variable Declaration;
Value Initialization;

do
{
  Statement Block;
  Step Size;
}while(Condition);

Statement 1;

เค‡เคธ Loop เค•ी เคถुเคฐूเค†เคค do Keyword เคธे เคนोเคคी เคนै เค”เคฐ Statement Block เค•े เคฌाเคฆ เคฎंเคเคฒा เค•ोเคท्‍เค เค• เคฌंเคฆ เค•เคฐเคจे เค•े เคฌाเคฆ while Condition เคฆी เคœाเคคी เคนै। เคธाเคฅ เคนी เคฏเคนी เคเค• Loop เคนै, เคœिเคธเคฎें while เค•े Condition เค•ोเคท्‍เค เค• เค•े เคฌाเคฆ ; (Semi Colon ) เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। do เค•े เคฌाเคฆ เค•ोเคˆ เคญी Colon เคฏा Semi Colon เคช्เคฐเคฏोเค— เคจเคนीं เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธ Loop เคฎें เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ Control เค•ो เคœैเคธे เคนी do Key word เคฎिเคฒเคคा เคนै เคคो Program Control เคธीเคงे เคนी do เค•े  Statement Block เคฎें เคšเคฒा เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เค‰เคธเคฎें เคฒिเค–े Statements เค•ो Execute เค•เคฐ เคฆेเคคा เคนै। เคซिเคฐ Loop เคšเคฒाเคจे เคตाเคฒे Variable เค•ा Step Size Increase เคฏा Decrease เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เค•เคฐเคคा เคนै। Program Control เคœเคฌ เค‡เคธ Block เคธे เคฌाเคนเคฐ เค†เคคा เคนै เคคเคฌ เค‰เคธे while Condition เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคी เคนै। เคฏเคนां เคฏเคฆि Condition เคธเคค्‍เคฏ เคนोเคคी เคนै เคคो Program Control do เคธे เคตाเคชเคธ Statements เค•ा Execution เค•เคฐเคคा เคนै เค”เคฐ เคฏเคฆि Condition เค…เคธเคค्‍เคฏ เคนोเคคी เคนै, เคคो Program Control Loop เค•ो เคตाเคชเคธ Iterate เคจเคนीं เค•เคฐเคคा เคฌเคฒ्เค•ि เคธीเคงे เคนी Statement 1 เคชเคฐ เคšเคฒा เคœाเคคा เคนै।

Decision Making in C Language

เค†เคช เค…เคชเคจे program เคฎें เค•ौเคจเคธे statements เค•ो execute เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคนै เค”เคฐ เค•ौเคจเคธे statements เค•ो skip เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคนै เคฏे เค†เคช เค–ुเคฆ decide เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै। เค‡เคธे decision making เค•เคนเคคे เคนै। เคœ्เคฏाเคฆाเคคเคฐ decision making เค•िเคธी condition เค•े base เคชเคฐ เค•ी เคœाเคคी เคนै।
เคเค• particular condition เค†เคจे เคชเคฐ เค†เคช เคฎเคจเคšाเคนे statements เค•ो execute เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै। เค‡เคธเค•े เคฒिเค เค†เคช เค•ुเค› built in statements เค•ो เคฏूเคœ़ เค•เคฐเคคे เคนै। เค•्เคฏोंเค•ि เคฏे statements conditions เค•े เคธाเคฅ เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคे เคนै เค‡เคธเคฒिเค เค‡เคจ्เคนें conditional statement เคญी เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เค”เคฐ เค•्เคฏोंเค•ि เคฏे statement program เคฎें execution เค•ो control เค•เคฐเคคे เคนै เค‡เคธเคฒिเค เค‡เคจ्เคนें control statements เคญी เค•เคนा เคœाเคคा เคนै।

1. if statement
2. if - else statement
3. Switch statement

1. if statement

if statement เคเค• control statement เคนै เคœिเคธเค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคเค• เคตिเคถेเคท เค•ंเคกीเคถเคจ เค•ो test เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै| เค‡เคธเคฎें เค•ंเคกीเคถเคจ เค•ेเคตเคฒ เคเค• เคฌाเคฐ execute เคนोเคคी เคนै เคœเคฌ เค•ंเคกीเคถเคจ เคธเคค्เคฏ เคนोเคคी เคนै|

Syntax :-

if (Condition )
{
    Statement 1;
    Statement 2;
    -----------------
    Statement n;
}


2. if - else Statement :-

เคœเคฌ เคนเคฎें เคฆो เคฏा เคฆो เคธे เค…เคงिเค• เคถเคฐ्เคคों เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เค•ोเคˆ เคจिเคฐ्เคฃเคฏ เคฒेเคจा เคนोเคคा เคนै, เคฏा เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เคธे เค•ोเคˆ เค–ाเคธ เค•ाเคฎ เค•เคฐเคตाเคจा เคนोเคคा เคนै, เคคเคฌ เคนเคฎ if – else Statement เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนैं। เคฏเคน เคธाเคงाเคฐाเคฃ if Statement เค•ा เคตिเคธ्เคคृเคค เคฐूเคช เคนै।

Syntax :-
   
if ( Expression and Condition )
{
    Statement 1;
    Statement 2;
    -----------------
    Statement n;
}
else
{
    Statement 3;
    Statement 4;
    ------------------
    Statement m;
}

เค‡เคธ Syntax เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคœเคฌ if Condition เคธเคค्เคฏ เคนोเค—ी, เคคो Statement 1, Statement 2, เคธे Statement n เคคเค• เค•ा Execution เคนोเค—ा เค”เคฐ เคฏเคฆि if Condition เค…เคธเคค्เคฏ เคนोเค—ी, เคคो เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ Control, if Statement Block เค•ो เค›ोเคก เคฆेเค—ा เค”เคฐ Default เคฐूเคช เคธे else Condition เค•ी Statements เค•ा Execution เคนो เคœाเคเค—ा। เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคธे Statement 3, Statement 4 เคธे Statement m เคคเค• เค•ा Execution เคนोเค—ा।

3. Switch statement

Switch statement เคญी if statement เค•ी เคคเคฐเคน เคนी เคนोเคคा เคนै เคฒेเค•िเคจ เค‡เคธเคฎें condition check เค•เคฐเคจे เค•ी เคฌเคœाเคฏ case check เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคเค• particular case เค†เคจे เคชเคฐ เค†เคช เคœो statements execute เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคนै เค‰เคจ्เคนें เค†เคช case เค•े เค…ंเคฆเคฐ เคฒिเค–เคคे เคนै।
Case เคเค• integer variable เคธे match เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคœो case integer variable เคธे match เคนो เคœाเคคा เคนै เคตเคนी case execute เคนो เคœाเคคा เคนै।

Syntax :-

switch(expression)
{   
case value1:   
 //code to be executed;   
 break;  //optional 
case value2:   
 //code to be executed;   
 break;  //optional 
......................   
default:   //default เค•े เค…ंเคงเคฐ เคตเคน เค•ोเคก เคฒिเค–े เคœाเคคे เคนै। เคœเคฌ เค•ोเคˆ เคญी case เค•ी value match เคจเคนीं เคนोเคคी ।
}


Printf() & Scanf() in C Language

C Language เคฎें เค•ोเคˆ เคญी value input เคฏा output เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค function เค•ा use เค•เคฐเคคे เคนै | input and output เคฆोเคจों เค•े เคฒिเค เค…เคฒเค— -2 function เคนोเคคे เคนै|

scanf() :-

เค…เค—เคฐ เค†เคชเค•ो เค•ोเคˆ เคญी value เค•ीเคฌोเคฐ्เคก เคธे insert เค•เคฐाเคจी เคนोเคคी เคนै เคคो input function เค•ा use เคนोเคคा เคนै | เค‡เคธเค•े เคฒिเค scanf() function เค•ा use เค•เคฐเคคे เคนै
scanf เค•ी เคฎเคฆเคฆ เคธे เคนเคฎ เค•ोเคˆ เคญी value insert เค•เคฐा เคธเค•เคคे เคนै |

#include<stdio.h>
#include<conio.h>
Void main()
{
Int  a;
scanf(“%d”,&a);
printf(“Enter value is :%d”,a);
getch();
}

เค‡เคธ program เคฎें scanf() function เค•ा use เค•िเคฏा เคนै เค‡เคธเคธे  เคชเคนเคฒे เคนเคฎเคจे a เคจाเคฎ เค•ा variable declare เค•िเคฏा เคนै เค”เคฐ เค‡เคธ variable เคฎें value scanf() เค•ी เคฎเคฆเคฆ เคธे input เค•เคฐाเคँเค—े | เค”เคฐ เคฏเคนाँ เคชเคฐ (&) เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคฏเคน เคธूเคšिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคนोเคคा เคนै เค•ि variable เคจाเคฎ เค•े เคเคก्เคฐेเคธ เค•ो เค‰เคธเคฎे เคฎाเคจ เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคœ्เคžाเคค เค•िเคฏा เคœाเคจा เคšाเคนिเค |เค…เค—เคฐ character value input เค•เคฐเคจी เคนै เคคो %d เค•ी เคœเค—เคน %c เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा | เค”เคฐ float value เค•े เคฒिเค %f use เคนोเคคा เคนै|

printf() :-

c language เคฎें  printf() function เค‰เคจ เคธเคญी เค•ो print เค•เคฐเคคा เคนै เคœो เค•ि (“ “) เค•े เค…เคจ्เคฆเคฐ เคฒिเค–े เคœाเคคे เคนै |

เค‰เคชเคฐोเค•्เคค program เคฎें printf(“Enter value is :%d”,a); %d เค•ा เคฎเคคเคฒเคฌ integer value print เค•เคฐेเค—ा | เคฎाเคจ เคฒो  เค…เค—เคฐ เค…เคชเคจे scanf() function เคฎें 9 input เค•िเคฏा เคนै เคคो เค‡เคธเค•ा output  display เคชเคฐ เค•ुเค› เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคธे เค†เคฏेเค—ा |

Enter value is:9

printf() function เค•ी  เคฎเคฆเคฆ เคธे เคนเคฎ เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคธे display เค•เคฐा เคธเค•เคคे เคนै |

%d เค•ा use integer value เค•ो print เค•เคฐाเคจे เค•े เคฒिเค เค”เคฐ character value เค•े เคฒिเค %c ,float เค•े เคฒिเค %f, string เค•े เคฒिเค %s เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนै|

Basic Structure of C Language Program

1. #include <stdio.h>
2. int main() 
3. {
4. printf("Hello"); 
5. return 0; 
6. }

เคฏे Program C Programming เคฎें เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒा เค”เคฐ เค†เคธाเคจ Program เคนै | เคŠเคชเคฐ เคฆिเคฏा เคนुเค† Program เค›เคน เคญाเค— เคฎें เคฌเคŸा เคนुเค† เคนै |
  1. Preprocessor
  2. main function
  3. {
  4. printf("Hello");
  5. return 0;
  6. }
1.Preprocessor :-

 Program เคฎें เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे preprocessors/header เค•ो เคฒिเค–ा เคœाเคคा เคนै | เคฏे preprocessors เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เค•ाเคฎ เค•े เคฒिเค เคตिเคญाเคœिเคค เค•िเคฏे เคนुเค เคนै,
for eg. stdio.h เคฎें printf เค”เคฐ scanf function เค†เคคे เคนै | conio.h เคฎें getch function เค†เคคा เคนै | เค”เคฐ เคญी เค•ुเค› preprocessors เคนै |

2.int main() :-

 เคฏเคนाँ เคชเคฐ main function เค•ा return_type integer เคนै | main function เค•ा return_type void เคญी เคฒिเค–ा เคœाเคคा เคนै เคชเคฐ void เค•ोเคˆ เคญी value return เคจเคนीं เค•เคฐเคคा | Program เค•ी เคถुเคฐुเค†เคค main() function เคธे เคนोเคคी เคนै |

3.{ :-

 เคนเคฐ function เค•े  statements เค•ो curly brace open เคนोเคจे เค•े เคฌाเคฆ เคฒिเค–ा เคœाเคคा เคนै |

4.printf("Hello"); :-

 printf() function เคฎें เคฒिเค–े เคนुเค statement เค•ो output เคฎें print เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै | เค‡เคธ statement เค•ो เคฆो Double Quotes (" ") เค•े เค…ंเคฆเคฐ เคฒिเค–ा เคœाเคคा เคนै |

5.return 0; :-

 return 0 เคฏे Program เค•ो เคฌंเคฆ เค•เคฐเคจे เค•ी เค…เคจुเคฎเคคि เคฆेเคคा เคนै | เคฏे '0' main function เค•ो return เค•เคฐเคคा เคนै |

6.} :-

 เคฏเคนाँ เคชเคฐ } เค‡เคธ curly brace เคธे main function เค•ो close เค•िเคฏा เคนै |

Operators in C Language

เค•िเคธी เคญी เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎिंเค— เคญाเคทा เคฎें เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े Results เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े Mathematical เคต Logical Calculations เค•เคฐเคจे เคชเคกเคคे เคนैं। เค‡เคจ เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े Mathematical เคต Logical Calculations เค•ो Perform เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค•ुเค› Special Symbols เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคฏे Special Symbols เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ो เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े Calculations เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคจिเคฐ्เคฆेเคถिเคค เค•เคฐเคคे เคนैं। เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े Calculations เค•ो Perform เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค Computer เค•ो เคจिเคฐ्เคฆेเคถिเคค เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เคšिเคจ्เคนों เค•ो Operators เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เคธाเคฅ เคนी Data เค•ो Refer เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เคœिเคจ Identifiers เค•े เคธाเคฅ เคฏे เคช्เคฐเค•्เคฐिเคฏा เค•เคฐเคคे เคนैं, เค‰เคจ Identifiers เค•ो เค‡เคจ Operators เค•ा Operand เค•เคนा เคœाเคคा เคนै।

เค•िเคธी เคญी Programming Language เคฎे Operators เคฆो เคคเคฐเคน เค•े เคนोเคคे เคนैं:-

1.Unary Operator

เค•ुเค› Operators เคเคธे เคนोเคคे เคนैं, เคœिเคจ्เคนें เค•ोเคˆ Operation Perform เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•ेเคตเคฒ เคเค• Operand เค•ी เคœเคฐूเคฐเคค เคนोเคคी เคนै। เคเคธे Operators, Unary Operator เค•เคนเคฒाเคคे เคนैं। เคœैเคธे Minus ( – ) เคเค• Unary Operator เคนै। เคœिเคธ เค•िเคธी เคญी เคธंเค–्‍เคฏा เค•े เคธाเคฅ เคฏे เคšिเคจ्เคน เคฒเค—ा เคฆिเคฏा เคœाเคคा เคนै, เค‰เคธ เคธंเค–्‍เคฏा เค•ा เคฎाเคจ เคฌเคฆเคฒ เคœाเคคा เคนै। เคœैเคธे 9 เค•े เคธाเคฅ – เคšिเคจ्เคน เคฒเค—ा เคฆेเคจे เคธे เคธंเค–्‍เคฏा -9 เคนो เคœाเคคी เคนै। C Language เคฎें Support เค•िเค เค—เค Unary Operators เคจिเคฎ्เคจाเคจुเคธाเคฐ เคนैं।

& Address Operator
* Indirection Operator
+ Unary Plus
– Unary Minus
~ Bit wise Operator
++ Unary Increment Operator
– Unary Decrement Operator
! Logical Operator


2.Binary Operators

เคœिเคจ Operators เค•ो เค•ाเคฎ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคฆो Operands เค•ी เคœเคฐूเคฐเคค เคนोเคคी เคนै, เค‰เคจ्เคนें Binary Operators เค•เคนเคคे เคนैं। เคœैเคธे 5 + 7 เค•ो เคœोเคกเคจे เค•े เคฒिเคฏे Addition Operator (+) เค•ो เคฆो Operands เค•ी เคœเคฐूเคฐเคค เคนोเคคी เคนै, เค…เคคः Plus เคเค• Binary Operator เคญी เคนै।

C Language เคฎें เคตिเคญिเคจ्เคจ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े Operators เค•ो เค‰เคจเค•े เค•ाเคฎ เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เค•เคˆ Categories เคฎें เคฌांเคŸा เค—เคฏा เคนै। เคœैเคธे :-
    Arithmetical Operators,
    Relational Operators,
    Logical Operators,
    Turnery or Conditional Operators,
    Increment/Decrement Operators,
    Bitwise Operators,
    Special Operators


1.Arithmetical Operators

Arithmatic Operators เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคฎैเคฅเคฎैเคŸिเค•เคฒ เค•ैเคฒเค•ुเคฒेเคถเคจ เคฎें เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै । เคœैเคธे - เค•ी เคœोเฅœเคจा , เค˜เคŸเคจा ,เค—ुเคฃा ,เคญाเค— เคฆेเคจा เค‡เคค्เคฏाเคฆि C Programming เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค Arithmatic Oerator เค•ो Support เค•เคฐเคคी เคนै। เคนเคฎ เคฏเคนाँ เคธเคฎเคเคจे เค•े เคฒिเค เคฆो Variable A =10, B=20 เคฒे เคฐเคนे เคนै| เค‡เคจ เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคนเคฎ Arithmatic Operators เค•ो เคธเคฎเคेंเค—े । 

Operator Description Example
 + เคฆो Values เค•ो  เคœोเฅœเคจा  A + B = 30
 − เคฆो Values เค•ो  เค˜เคŸाเคจा A − B = -10
* เคฆो Values เค•ो  เค—ुเคฃा A * B = 200
/ เคญाเค— เคฆेเคจा B / A = 2
%  Modulus Operator  เคธेเคธเคซเคฒ เคฆेเคจा B % A = 0
 ++  Increment operator Original Value เค•े เคฎाเคจ เค•ोเคเค• เคฌเฅœा เคฆेเคจा . A++ = 11
 -- Decrement operator .Original Value เค•े เคฎाเคจ เค•ोเคเค• เค˜เคŸा  เคฆेเคจा A-- = 9

2.Relational Operators 


OperatorsExplaination
< (less than)เคเค• Operand เค•ी value เคฆूเคธเคฐे Operand เคธे เค•เคฎ เคนो เคคो เคฏे true return เค•เคฐเคคा เคนै | for eg. num1=7; num2=9;
num1 < num2
> (greater than)เคเค• Operand เค•ी value เคฆूเคธเคฐे Operand เคธे เคœ्เคฏाเคฆा เคนो เคคो เคฏे true return เค•เคฐเคคा เคนै | for eg. num1=9; num2=7;
num1 > num2
<= (less than or equal to)เคเค• Operand เค•ी value เคฆूเคธเคฐे Operand เคธे เค•เคฎ เคนो เคฏा เคฌเคฐाเคฌเคฐ (equal) เคนो เคคो เคฏे true return เค•เคฐเคคा เคนै | for eg. num1=4; num2=4;
num1 <= num2
(greater than or equal to)เคเค• Operand เค•ी value เคฆूเคธเคฐे Operand เคธे เคœ्เคฏाเคฆा เคนो เคฏा เคฌเคฐाเคฌเคฐ (equal) เคนो เคคो เคฏे true return เค•เคฐเคคा เคนै | for eg. num1=7; num2=7;
num1 >= num2
== (equal to)เคฆो Operands เคœเคฌ เคฌเคฐाเคฌเคฐ(equal) เคนोเคคे เคนै, เคคเคฌ เคฏे true return เค•เคฐเคคा เคนै |
!= (not equal to)เคฆो Operands เคœเคฌ เคเค•-เคฆूเคธเคฐे เคธे เค…เคฒเค— เคนोเคคे เคนै, เคคเคฌ เคฏे true return เค•เคฐเคคा เคนै |

3.Logical Operators 


OperatorsExplaination
&& (logical &&)เค…เค—เคฐ เคฆोเคจों conditions true เคนो เคคो เคฏे true return เค•เคฐेเค—ा |
for eg. (5<6) && (6>5)
|| (logical OR)เค…เค—เคฐ เคฆोเคจों เคฎें เคธे เคเค• เคญी true เคนै , เคคो เคฏे true return เค•เคฐेเค—ा |
for eg. (5<6) || (6>5)
! (logical not)เค…เค—เคฐ condition true เคนो เคคो เคฏे เค‰เคธे false เค•เคฐ เคฆेเคคा เคนै |
for eg. !((5<6) && (6>5))
!((5<6) || (6>5))

4.Conditional / Ternary Operator (?:)
  • Conditional Operator เคฎें เคคीเคจ Expressions เคนोเคคे เคนै |
  • Conditional Operator เค•ो Ternary Operator เคญी เค•เคนเคคे เคนै |
  • Conditional Operator เคฎें เค…เค—เคฐ เคชเคนเคฒा expression true เคนोเคคा เคนै, เคคो เคตो เคฆूเคธเคฐा expression output เคฎें print เค•เคฐเคคा เคนै |
  • เค…เค—เคฐ Conditional Operator เคฎें เคชเคนเคฒा expression false เคนोเคคा เคนै, เคคो เคตो เคคीเคธเคฐा expression output เคฎें print เค•เคฐเคคा เคนै |
5.Increment/Decrement Operators
  • Increment Operator (++) เคฏे variable เค•ी value 1 เคธे เคฌเฅा เคฆेเคคा เคนै |
  • Decrement Operator (--) เคฏे variable เค•ी value 1 เคธे เค˜เคŸा เคฆेเคคा เคนै |
6.Assignment Operators
  1. Assignment Operator (=)
  2. Add Assignment Operator (+=)
  3. Subtract Assignment Operator (-=)
  4. Multiply Assignment Operator (*=)
  5. Divide Assignment Operator (/=)
  6. Modulus Assignment Operator (%=)
  7. Bitwise AND Assignment Operator (&=)
  8. Bitwise OR Assignment Operator (|=)
  9. Bitwise XOR Assignment Operator (^=)
  10. Left Shift Assignment Operator (<<=)
  11. Right Shift Assignment Operator (>>=)

C Language Data type

เคœเคฌ เคนเคฎ เค•ोเคˆ เคญी program เคฌเคจाเคคे เคนै เคคो เคนเคฎें เค‰เคธ program เค•ो computer เคชเคฐ เคšเคฒाเคจे เค•े เคฒिเค เค•ुเค› เคฎेเคฎोเคฐी เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนोเคคी เคนै เค”เคฐ เคฏे เคฎेเคฎोเคฐी เคนเคฎ data type เค•ी เคฎเคฆเคฆ เคธे เคนी เคฒे เคชाเคคे เคนै / data type เคนी เคฏเคน เคฌเคคाเคคा เคนै เค•ी เคฏเคน value เค•िเคธ type เค•ी เคนै /
variable เค•ो เคกिเค•्เคฒेเค…เคฐ เค•เคฐเคจे เคชเคฐ เคนी program เค•े เคฒिเค เคฎेเคฎोเคฐी เคฎिเคฒเคคी เคนै  เค”เคฐ เค‡เคจ variable เค•ो declare เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค data type เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคชเฅœเคคी เคนै

เคฏे เคจिเคฎ्เคจเคฒिเค–िเคค เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคนोเคคे เคนै /

1) int
2) char
3) float 
4) double
5) string

เคธเคญी c compiler int ,char , float ,double เคต  string เคจाเคฎ เค•े เคชांเคš เคช्เคฐเคฎुเค– primary data type เค•ो เคธเคชोเคฐ्เคŸ เค•เคฐเคคे เคนै/


1) integer data type -

 integer เค•ो เคฌिเคจा เค•िเคธी fraction เคญाเค— เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฆेเค–ा เคœा เคธเค•เคคा เคนै เคœैเคธे เค•ि
34 , 56 , 75 เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी value เค•ो  integer data type เค•เคนा เคœाเคคा เคนै / เค…เค—เคฐ  34.55 เคนो เคคो เคฏे  integer เคจเคนीं เคนै integer data type เคฎेเคฎोเคฐी เคฎें 2 byte เคœเค—เคน เคฒेเคคे เคนै /
example:- int number;
เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคธे เคเค• integer data type เค•ो เคกिเค•्เคฒेเค…เคฐ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै / เคœเคนाँ เคชเคฐ int เคเค• data type เคนै เค”เคฐ number เค‰เคธเค•ा เคจाเคฎ เคนै ;


2) character data type-

 
 เคเค• เคธिंเค—เคฒ character c เคฎें เค•ीเคตเคฐ्เคก char เคฆ्เคตाเคฐा เคชเคฐिเคญाเคทिเคค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै / เคฏเคน เค•ेเคตเคฒ เคเค• เคธिंเค—เคฒ character เค•े เคฒिเค เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै / เคธाเคฎเคจ्เคฏเคคः character data type เคฎेเคฎोเคฐी เคฎें 1 byte space เคฒेเคคा เคนै
example:- char abc;
เคœเคนाँ char เคเค• charecter type เค•ा data type เคนै เคœिเคธเค•ा เคจाเคฎ abc  เคนै /

3) float data type -

 เคฏเคน เคฆเคถเคฎเคฒเคต เคตाเคฒी เคธंเค–्เคฏाเค“ं เค•े เคฒिเค เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เคœैเคธे เค•ि - 34.4 เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े number เค•ो เคธ्เคŸोเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค float data type เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै / เค”เคฐ เค‡เคธ data type เค•ो floating point data type เคญी เค•เคนเคคे เคนै /
example:- float value;
 

4) double data type -

 เคฏเคน float data type เค•ी เคคเคฐเคน เคนै เค…ंเคคเคฐ เคฏे เคนै เค•ि float 6 เค…ंเค• เค•े เคธाเคฅ 4 byte เคฎें เคธ्เคŸोเคฐ เคนोเคคी เคนै  เคœเคฌเค•ि  double 14 เค…ंเค• เค•े เคธाเคฅ 8 byte เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคคी เคนै เคคเคฅा float เค•ी เคคเคฐเคน เคธाเคฎाเคจ data type เค•ो represents เค•เคฐเคคी เคนै
example:- double xyz;
เคœเคนाँ double เคเค• data type เคนै and xyz , data type เค•ा เคจाเคฎ เคนै เคœो เค•ी เค•ुเค› เคญी เคนो เคธเค•เคคा เคนै
 

5) string data type -
 
 เคฏเคน data type เค•िเคธी เคจाเคฎ เค•ो represent เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เคœैเคธे เค•ि เคฎुเคे เค…เคชเคจा เคจाเคฎ print เค•เคฐाเคจा เคนै เคคो string data type เค•ा use เค•เคฐเคจा เคนोเค—ा /
example:- string name;


C Language Variable

เค•िเคธी เคญी programming language เคฎें variable เคฌเคนुเคค เคนी important เคนै /
variable เคเค• เคंเคŸिเคŸी เคนै เคœिเคธเค•ा เคเค• เคฎाเคจ เคนोเคคा เคนै เค‡เคธे program เคฎें เคเค• เคจाเคฎ เคฆ्เคตाเคฐा เคœाเคจा เคœाเคคा เคนै /
variable เค•ो diclare เค•เคฐเคจे เคชเคฐ เคนी เคนเคฎें เคฎेเคฎोเคฐी เคฎिเคฒเคคी เคนै program เค•ो เคšเคฒाเคจे เค•े เคฒिเค /
เคเค• variable เค•ा เคชเคนเคฒा word เคเค• alphabet เคนोเคคा เคนै เค•िเคธी เคญी variable เค•े เคจाเคฎ เคฎें space เคจเคนी เคฆिเคฏा เคœा เคธเค•เคคा space เค•ी เคœเค—เคน _ เค‡เคธ เค…ंเคกเคฐเคธ्เค•ोเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนो /
เคเค• variable excecution เค•े เคฆौเคฐाเคจ เค…เคฒเค— -2 time เคชเคฐ เค…เคฒเค— -2 value เคฒे เคธเค•เคคा เคนै / เคเค• variable เค•ा เคจाเคฎ programmer เค…เคชเคจे เคนिเคธाเคฌ เคธे เคฐเค– เคธเค•เคคा เคนै /


How to diclare variable

c program เคฎें เค‰เคชเคฏोเค— เคนोเคจे เคตाเคฒे Variable เค•ो data type เค•े เคธाเคฅ declare เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै /
c language เคฎें user Variable เค•ो declare เค•เคฐเคคे เคธเคฎเคฏ value เคญी เคฆे เคธเค•เคคे เคนै /


Variable declare เค•ा syntax –
datatype variablename;

เคฏเคนाँ เคชเคฐ datatype เคœैเคธे เค•ि integer เคฏा float เคฏा char เค•ुเค› เคญी เคนो เคธเค•เคคा เคนै /
เค”เคฐ เค‰เคธเค•े เคฌाเคฆ Variable เค•ा เคจाเคฎ, เค†เคช Variable เค•ा เคจाเคฎ เค•ुเค› เคญी เคฆे เคธเค•เคคे เคนै /


Variable เค•े เคจाเคฎ เคฒिเค–เคจे เค•े  rule

1.Variable เค•े name เค•ी เคถुเคฐुเคตाเคค เค…เคฒ्เคซाเคฌेเคŸ เค•े words
เค•े เคธाเคฅ เคนोเคจी เคšाเคนिเค / c language เคฎें เค…ंเคกเคฐเคธ्เค•ोเคฐ character (_) เค•ो เคเค• word เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै /
2.เคเค• Variable เค•ा เคจाเคฎ  เค•िเคธी เคธเค–्เคฏा เคธे เคช्เคฐाเคฐंเคญ เคจเคนी เคนो เคธเค•เคคा เคนा เคชเคฐ เคฏे เคจंเคฌเคฐ เคฌाเคฆ เคฎें เคฒिเค– เคธเค•เคคे เคนै
เคœैเคธे เค•ि- datatype ashu3; เคฏा int ashu3;
3.เค•ोเคˆ เคญी Variable เค•ा เคจाเคฎ keyword เคจเคนीं เคนो เคธเค•เคคा เคนै /
เค‡เคธ เคคเคฐเคน เคนเคฎ เค•िเคธी เคญी Variable เค•ो declare เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै